Wat vaste routes eigenlijk zijn
Bij vaste routes rijdt een chauffeur elke dag of week dezelfde ronde langs een vaste lijst klanten. Sommige klanten bestellen wél, anderen niet, maar de route blijft vrijwel altijd hetzelfde. Hooguit sla je een stop over. Nieuwe klanten worden ertussen geplakt “waar het uitkomt” en klanten die stoppen, verdwijnen zonder verdere herindeling.
Aan de buitenkant lijkt het systeem solide. In werkelijkheid verandert het langzaam in een inefficiënte gewoonte.
De stille verschuiving naar verspilling
Klantgedrag verandert per dag: de ene keer bestellen ze wel, de andere keer niet. Toch blijft de route ongewijzigd. Zo rijdt een chauffeur ongemerkt meer uren en meer kilometers dan nodig.
“Gemiddeld gaat zo’n 30% van de rijtijd verloren door inefficiënte ritten, verkeerde volgordes en voertuigen waarvan de capaciteit niet optimaal wordt benut.”
Dat kost tijd, brandstof, werkdruk en misschien wel het belangrijkste, groeiruimte.
Hoe het er echt aan toegaat in de praktijk
Neem bijvoorbeeld een bedrijf met 16 bezorgbussen en ruim 1.000 vaste klanten. Op een gemiddelde dag bestelt slechts 50% van die klanten daadwerkelijk iets. Toch rijdt elke chauffeur dezelfde ronde.
De volgorde blijft gelijk, zelfs als de actieve adressen totaal anders liggen. Soms rijdt een chauffeur zelfs langs adressen waar niets besteld is, ‘want dat is nu eenmaal de route’.
Hoe dagelijkse routine problemen maskeert
- De leveringen gaan nog steeds goed, dus er lijkt geen probleem.
- Chauffeurs kennen hun ronde en lossen afwijkingen zelf op.
- De kosten zijn verspreid over brandstof, uren en onderhoud. Niemand ziet het totaalplaatje.
Originele route - alle ruim 1.000 klanten ingedeeld in 16 verschillende vaste routes, 16 voertuigen nodig om op tijd te kunnen bezorgen:
Variant A - 50% van de klanten doet een bestelling, alle bestellingen worden weggebracht en op tijd geleverd met 10 voertuigen i.p.v. 16 voertuigen:
Variant B - 50% van de klanten doet een bestelling, alle bestellingen worden weggebracht en op tijd geleverd met 10 voertuigen i.p.v. 16 voertuigen:
*In dit voorbeeld gaan we er van uit dat de originele route ooit al eens is geoptimaliseerd. In de praktijk is dit vaak niet het geval. Veel zien we dat een route is gemaakt met Google Maps of een andere tool en er nooit echt routeoptimalisatie is toegepast op de route.
Als er wel routeoptimalisatie is gedaan op een individuele route, dan is er geen optimalisatie gedaan op alle routes gezamenlijk. Laat je software de meest optimale route bepalen, dan geef je alle opdrachten die je moet doen samen met al je voertuigen in. En bereken je over je hele vloot de meest ideale route.
30% weggegooide tijd: waar komt dit vandaan?
Kortom, pas als je deze data naast elkaar legt, wordt het zichtbaar: gemiddeld gaat zo’n 30% van de rijtijd verloren aan inefficiëntie. Dat is één op de vijf uur waarin de chauffeurs rijden, zonder dat het nodig is. Hoe komt dat?
1. Lege kilometers
Niet elke klant bestelt elke dag, maar de chauffeur volgt nog steeds de volledige route. Hij rijdt dus wel door de straten, maar bezoekt niet alle klanten die ooit op de lijst stonden. Elke omweg of elk stuk asfalt zonder stop zijn lege kilometers. Dit is puur verlies.
2. Slechte routevolgorde
Toen de route ooit werd gemaakt, was de volgorde logisch. Maar klanten veranderen, adressen verschuiven en er komen nieuwe adressen bij. De route volgorde wordt niet opnieuw berekend, want die vaste routes zitten nu eenmaal in het systeem.
Het gevolg: chauffeurs kruisen zichzelf, maken onnodige omwegen of staan langer stil dan nodig. En een route die ooit slim was, is inmiddels verouderd.
3. Halfvolle voertuigen
Omdat routes niet dagelijks worden geoptimaliseerd, rijdt elk voertuig zijn eigen ronde. Ook op dagen met minder bestellingen gaan alle bussen de weg op. Zo ontstaan halfvolle voertuigen, terwijl elders in de vloot juist ruimte overblijft.
Een simpele herverdeling zou dit oplossen, maar bij vaste routes gebeurt dat nooit automatisch.
4. Stilstand en wachttijd
Vaste routes houden geen rekening met variabele tijdvakken, verkeersdrukte of ordergroottes. Daardoor arriveren chauffeurs soms te vroeg bij een klant die nog niet open is, of komen ze juist vast te staan in drukte die eenvoudig te vermijden was. Zo stapelt dagelijks tijdverlies zich op.
Wat dat betekent in cijfers
Laten we het concreet maken. Een vloot van 16 voertuigen is dagelijks gemiddeld zo’n 8 uur onderweg per chauffeur. Samen is dat 128 uur rijtijd per dag.
Als 30% daarvan onnodig is, dan verdwijnt er 38 uur per dag aan tijd die niets oplevert.
Dat is letterlijk een volledige werkweek per dag aan rijtijd die niet nodig was.
Over een werkweek telt dat op tot:
→ 38 uur verspilde rijtijd per dag
→ 190+ uur per week
→ 823 uur per maand
→ 9872 uur per jaar
Oftewel: de capaciteit van vijf fulltime chauffeurs, zonder extra omzet, zonder extra service. En dan zijn brandstof, onderhoud en uitstoot nog niet eens meegerekend.
De grootste financiële winst zit in tijd. En minder rijtijd betekent:
-
Lagere loonkosten.
-
Minder druk op de planning.
-
Minder stress bij chauffeurs.
-
En méér ruimte om te groeien zonder extra voertuigen.
Dynamische routeplanning: hoe het wél werkt
Stel je voor dat je niet plant op basis van vaste rondjes, maar op basis van wat er vandaag écht geleverd moet worden. Dat is de kern van dynamische routeplanning. Geen aannames, geen vaste rondes. Maar elke dag opnieuw de slimst mogelijke indeling van al je bezorgingen.
Wat dynamische routeplanning doet? De software berekent dagelijks:
-
Welke klanten daadwerkelijk besteld hebben.
-
Binnen welke tijdvakken geleverd moet worden.
-
Hoeveel capaciteit elk voertuig heeft.
-
Wat de actuele verkeerssituatie en fileverwachting zijn.
Daarna maakt de routeplanning software binnen seconden de optimale planning over de volledige vloot tegelijk.
Het resultaat?
-
Chauffeurs rijden de kortste, meest logische route.
-
Lege kilometers verdwijnen.
-
Dubbele ritten worden uitgesloten.
-
En de planning past zich automatisch aan als de werkelijkheid verandert.
Wat er verandert in de praktijk met dynamische routeplanning
In plaats van 16 bussen die hun eigen ronde rijden, laat je de software berekenen hoeveel voertuigen je die dag écht nodig hebt. Soms zijn dat er 16, maar vaak maar 9 of 10. Met precies hetzelfde aantal leveringen, binnen dezelfde tijd.
Omdat de volgorde dagelijks wordt geoptimaliseerd, daalt de gemiddelde rijtijd per chauffeur met 25–35%. Minder druk, minder overuren, meer leveringen, maar zonder harder te werken.
Waarom dynamische routeplanning géén onrust geeft
Veel bedrijven denken dat dynamische routeplanning onrust geeft. Toch is het tegendeel waar. Klanten met vaste leverdagen of tijdvakken blijven gewoon behouden. Chauffeurs blijven in hun vertrouwde regio’s. Alleen de volgorde en taakverdeling worden slimmer. Je behoudt de structuur, maar wint aan efficiëntie.
Praktijkvoorbeeld: van 16 naar 10 bussen
De situatie vóór de verandering: vaste routes
We pakken het eerdere voorbeeld er nog even bij. Een groothandel in automaterialen werkte jarenlang met vaste routes. Zestien bussen reden hun eigen ronde, perfect verdeeld over regio’s en vaste dagen. De chauffeurs kenden hun route uit het hoofd, de planning stond vast.
Maar het dagelijkse bestelgedrag veranderde: minder regelmaat, meer variatie, en sommige adressen bleken al maanden niet meer actief. Toch bleven de routes hetzelfde.
De uitdaging
Gemiddeld was slechts 50% van de route per dag écht nodig. Toch gingen alle 16 bussen de weg op. Chauffeurs maakten zo'n 8 uur rijtijd per dag, maar planners merkten dat de grip op de operatie verdween: sommige chauffeurs kwamen structureel te laat, terwijl anderen veel eerder klaar waren. Het voelde druk, maar het was niet efficiënt.
De overstap naar dynamische routeplanning
De groothandel startte een pilot met dynamische routeplanning van RouteLogic. Niet om alles om te gooien, maar om slimmer gebruik te maken van wat er al was. De planning werd gekoppeld aan het ordersysteem, waardoor elke ochtend automatisch werd berekend:
-
Welke klanten die dag beleverd moesten worden.
-
Hoeveel capaciteit er beschikbaar was.
-
En welke combinaties van stops de kortste rijtijd opleverden.
Binnen enkele seconden stond er een volledig nieuwe, geoptimaliseerde planning.
Het resultaat van de pilot in cijfers
Na vier weken waren de resultaten overtuigend:
-
Aantal voertuigen per dag: van 16 → 10
-
Gemiddelde rijtijd per chauffeur: –31%
-
Aantal stops: gelijk gebleven
-
Klanttevredenheid: gestegen (meer voorspelbaarheid, minder wachttijd).
De grootste winst zat in de teruggewonnen tijd. De groothandel bespaarde ruim 38 uur rijtijd per dag, dat zijn bijna vijf fulltime chauffeurs op jaarbasis.
Het effect op het team
Planners kregen rust. Chauffeurs reden minder uren maar meer stops. En de werkdruk daalde, terwijl de service juist verbeterde.
Zoals eigenaar Eric-Jan Loykens mooi samenvatte: “Het mooiste was dat we niets extra hoefden te doen. We gebruikten dezelfde mensen en voertuigen, alleen slimmer ingedeeld, afgestemd op de bestellingen die op dat moment binnen waren.”
Dynamische route optimalisatie software voor jouw bedrijf?
Wil je ook ontdekken wat dynamische routeoptimalisatie jouw bedrijf kan opleveren? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvende pilot afgestemd op jouw bedrijf!
